Vandaag bespreekt de gemeenteraad de begroting voor 2019. Dat worden weer interessante beraadslagingen. Hopelijk wordt op z’n minst een poging gedaan om het dualisme een beetje kleur te geven. Dat is best een opgave. Met dualisme bedoelen we de mate van onafhankelijk van de gemeenteraad ten opzichte van het college. In het lokale bestuur zien we vooral een monistisch stelsel, waarbij de coalitiepartijen in de eerste plaats de eigen wethouder verdedigen en collegevoorstellen meestal steunen. Een meer onafhankelijke positie wordt zelden gekozen door met name de collegepartijen.
Bij het vorige maand afgeketste project Toekomstbestendige bibliotheek in de Noordzeepassage was vanaf de start van het ‘bieb-project’, ongeacht welke locatie in beeld was, weinig te merken van een onafhankelijk opererende gemeenteraad ten opzichte van het College. Tevens werd met dit project niet altijd blijk gegeven van goed lokaal bestuur. Veelal werd door afwisselende collegepartijen het collegebeleid en de betreffende wethouder verdedigd. De getalsmatige raadsmeerderheid won het van de argumenten die op tafel werden gelegd. Een slechte zaak, zeker bij een zichzelf voortslepend dossier met vele beoogde locaties, onderzoeken en verontruste omwonenden en ondernemers. Verder helpt het ook als binnen het College een goede taakverdeling wordt afgesproken. Ik bedoel, in de periode 2010-2014 was het de toenmalige burgemeester die het ‘bieb-project’ onder zijn hoede had. Dat is vragen om problemen. Stel nu eens dat dit project in genoemde periode op een vervelende manier ten einde was gekomen? Dan had wellicht de burgemeester moeten opstappen. Verder moet een burgemeester zich verre houden van politiek gevoelige onderwerpen, tenzij de gekozen burgemeester wordt ingevoerd, maar zover is het nog lang niet.
Verder durf ik de stelling aan dat met een meer kritische gemeenteraad dit project geen zeven jaar (of langer) zou hebben geduurd. Op een gegeven moment hoop je dat er binnen de gemeenteraad net iets beter naar elkaars argumenten wordt geluisterd, waarna collegepartijen zich nog eens achter de oren krabben. Bij het ‘bieb-project’ was daarvan helaas geen sprake. Het was notabene het college dat de stekker uit het project trok, niet de gemeenteraad in meerderheid. Het kwam er in dit geval op neer dat raadsfracties, die twee weken eerder nog vol overtuiging vóór het project stemden, opeens argumenten op tafel legden om het project te stoppen en het college hierin steunden. Tja, erg geloofwaardig was dat natuurlijk niet, gelet op het verloop van het langlopende project.
Natuurlijk is het voor een wethouder erg gemakkelijk als ie zichzelf van tevoren al van steun verzekerd weet voor een bepaald voorstel. Lijkt me heerlijk. Hoewel het geen automatisme is, acteren collegefracties wel heel vaak als verlengstuk van het college. Het is de vraag of het lokaal bestuur daar beter van wordt. Een debat in de gemeenteraad waarin steekhoudende argumenten worden gewisseld zou leidend moeten zijn. Het zou getuigen van hoogwaardig lokaal bestuur als niet altijd voor de gemakkelijkste weg wordt gekozen. Daar worden ideeën en voorstellen beter van. Laten we zien wat de Algemene Beschouwingen ons gaan brengen op dit vlak. Bent u er ook klaar voor?