Samen beslissen over kankertherapie moet beter

Patiënten met dezelfde aandoening krijgen vaak verschillende informatie van hun arts over behandelmogelijkheden. Ook worden de voorkeuren van patiënten in een minderheid van de consulten besproken.

Dat blijkt uit het onderzoek ‘Shared decision making in adjuvant cancer treatment’ van Marleen Kunneman (LUMC), waarop zij op 25 februari 2016 promoveert.

Gedeelde besluitvorming, het actief betrekken van patiënten bij beslissingen rondom hun behandeling, wint de laatste jaren terrein. “Patiënten zijn mondiger en willen meer betrokken worden bij beslissingen. Ook steeds meer ziekenhuisbesturen, overheden en artsen staan hier positief tegenover. Er zijn gewoonweg voor dezelfde aandoening meer behandelingen mogelijk dan vroeger,” aldus Kunneman

Kunneman onderzocht in een aantal Nederlandse ziekenhuizen in welke mate oncologen keuzes voorleggen aan hun patiënten, de behandelopties bespreken én naar de voorkeuren van patiënten vragen. Uit haar onderzoek blijkt dat er vaak niet wordt aangegeven dat er een behandelkeuze ís. Daarnaast bestaat er een grote variatie in de informatie over voor- en nadelen van behandelingen die gedeeld wordt met de patiënt. Informatie die cruciaal is voor een gezamenlijk besluit..

Verder blijkt uit haar onderzoek dat de voorkeuren van patiënten meer aan bod zouden moeten komen tijdens consulten. “Als bijvoorbeeld incontinentie een mogelijke bijwerking is van een behandeling, kan een actieve buitensporter dat een reden vinden om voor een andere behandeling te kiezen”, zegt Kunneman. Wanneer patiënten hun voorkeuren met hun oncoloog bespreken, of wanneer de oncoloog expliciet aangeeft dat de voorkeuren van de patiënt belangrijk zijn in het kiezen van een behandeling, dan voelen patiënten zich meer betrokken bij de beslissing rondom hun behandeling. Op dit moment gebeurt dat echter nog in een minderheid van de consulten. “Er zouden meer kansen benut kunnen worden om patiënten te betrekken bij het nemen van beslissingen over hun behandeling. Behandelingen worden op dit moment onvoldoende afgestemd op de situatie, voorkeuren en doelen van de patiënt,” zegt Kunneman.

Voor artsen die gedeelde besluitvorming willen toepassen in hun consulten ontwikkelde Kunneman een handzame zakkaart. Een praktische leidraad voor de momenten in de spreekkamer waarop de arts en de patiënt samen tot een besluit moeten komen. Kunneman promoveerde op haar onderzoek bij de afdeling Medische Besliskunde van het LUMC. Deze afdeling houdt zich bezig met het beschrijven, analyseren en ondersteunen van medische beslissingen, waaronder die in de spreekkamer.