Het organiseren van gratis evenementen zoals het Noordzee Zomer Festival (NZF), Huis van Oranje en Haringrock wordt steeds moeilijker. Dat blijkt uit interviews met de organisatoren van de drie publiekstrekkers in Katwijk. Ton Frissen van Haringrock, Willem Schonenberg van Huis van Oranje en Marco den Engelsman van het Noordzee Zomerfestival hebben in meer of mindere mate zorgen. En ze hebben een duidelijke oproep aan de nieuwe coalitie: Waardeer je evenementen meer, en kom met hogere structurele subsidie. ‘Het is erg lastig om op dezelfde manier door te gaan,’ zegt Ton Frissen.
Door Marc Wonnink.
Alles wordt duurder. Dat is ook te zien in ‘evenementenland’. ‘Tot 2019 was het gesneden koek. We wisten waar we aan toe waren, we konden het goed inschatten. Dat is allemaal veranderd’, zegt Den Engelsman. ‘We wisten wat er qua baromzet binnen zou komen, sponsoren, subsidies etcereta. Er blijft een mate van onzekerheid.’
Kosten verdubbeld
Volgens Ton Frissen van Haringrock zijn sommige kosten verdubbeld ten opzichte van twee jaar geleden. ‘Alle leveranciers hebben twee jaar lang stilgestaan, muzikanten konden nergens optreden, iedereen heeft heel veel geld misgelopen. Dat moet nu wel goed gemaakt worden.’
En dus loopt Frissen tegen fors hogere kosten op. ‘Energiekosten, materialen, grondstoffen. We hadden een podiumbouwer uit de regio, die vroeg 11.000 euro. Nu zijn we al een half jaar op zoek en hebben we er eentje gevonden aan de andere kant van het land. Die vraagt wel het dubbele.’ Dat komt mede door het tekort aan personeel bij toeleveranciers. ‘Die jongens die podiums bouwen, zijn de afgelopen twee jaar allemaal wat anders gaan doen. Die vinden het nu wel fijn niet elk weekend in touw te zijn.’
In totaliteit ziet Haringrock zich geconfronteerd met 30 tot 40 procent meer kosten, en 30 procent minder inkomsten. Aan de andere kant zijn er ook minder inkomsten. Sponsoren hebben nu wel wat anders aan hun hoofd, signaleert Frissen.
Het NZF en Huis van Oranje hebben niet het idee dat ze sponsoren aan het verliezen zijn.
‘Gemeente moet meer doen’
De gemeente mag wel wat meer doen. Nu krijgen grote evenementen 5.000 euro subsidie per jaar, veel te weinig vinden de organisatoren.
‘Het totaalbedrag wat de gemeente uittrekt voor evenementen, gezien het aantal evenementen, is echt veel en veel te weinig. Als je het verhoudingsgewijs vergelijkt met Noordwijk of Leiden is het echt heel erg zuinig’, aldus Den Engelsman.
‘5.000 euro voor zo’n evenement is een druppel op een gloeiende plaat. Zeker wat het nationaal en internationaal oplevert voor Katwijk’, beaamt Frissen. ‘Begrijp me niet verkeerd, ik ben blij dat we het de afgelopen twee jaar hebben gekregen, maar het blijft een druppel op de gloeiende plaat.’
Schonenberg van het Huis van Oranje ziet ook dat het bedrag niet stijgt. ‘Onze kosten stijgen elk jaar, maar de subsidie niet. Ieder jaar krijgen we eigenlijk minder. We doen dan ook een beroep op de nieuwe gemeenteraad.’
Subsidie is volgens Schonenberg ook keihard nodig. ‘We doen het niet om de bierprijs te laten dalen, maar we moeten EHBO en beveiliging inhuren. Voor het Huis van Oranje en NZF is dat al 30 á 35 duizend euro. De gemeente draagt daar nu een klein deel aan bij. Terwijl het eigenlijk ook wel openbare orde en veiligheid is.’
Onbalans
Voor die 5.000 euro maakt het overigens niet uit of je een festival van één dag organiseert, of negen dagen. ‘Daar is een onbalans’, vinden de organisatoren. ‘Gemeente, probeer nou wat meer geld te vinden. Het doet er echt toe. Zeezijde is niet voor niks sponsor, ze merken dat als er iets gebeurd, het ook spin-off heeft in het winkelgebied.’
Vergunningen zouden ook meerjarig moeten worden afgegeven. Ieder jaar zijn de besturen van de evenementen druk bezig met de papieren tijger. Terwijl de evenementen bijna elk jaar hetzelfde zijn. ‘Dat kan efficiënter.’
Landelijke steun voor gratis festivals tijdens de coronapandemie was er nauwelijks. Nog een klap voor de organisatoren. ‘Er had een betere regeling moeten zijn vanuit het Rijk’, zegt Frissen.
Bier
Door alle gestegen kosten wordt ook een biertje op de evenementen een stukje duurder. Dat is onvermijdelijk. De organisatoren van het NZF en Huis van Oranje zeggen dat ze samenwerken met de horeca in het centrum, om oneerlijke concurrentie te voorkomen. Kost een biertje in de tent drie euro, kost ‘ie dat ook in de horeca.
Topacts
Bij de organisatoren heerst wel wat gezonde spanning. ‘We hebben twee jaar niet gedraaid’, zegt Schonenberg. ‘We proberen door aansprekende acts het publiek weer naar ons toe te trekken. We zetten flink in op de programmering. Daarmee proberen we grote groepen mensen te trekken.’ Dat is heel belangrijk, om de kosten te dekken.
Voor het Huis van Oranje kunnen bezoekers in de voorverkoop een ticket kopen. Ze zijn dan gegarandeerd van toegang én krijgen drie consumptiemunten. Zonder ticket komt men wel binnen, maar alleen als er nog ruimte is. ‘We willen de echte liefhebbers de gelegenheid geven om er sowieso in te komen.’
Het Noordzee Zomerfestival gaat niet werken met voorverkoop of tickets. ‘Wij nemen de rij op de koop toe. Mensen staan al jarenlang in de rij. Men weet dat ze om 20.00 uur voor de deur moeten staan.’
Volgens Den Engelsman is de dynamiek bij een gratis festival ook anders. ‘Je hebt inlopers en uitlopers. Toeristen die komen. Het is echt vrijheid, blijheid.’ Schonenberg vult ook: ‘Geen drempels. Die zijn er bij ons ook niet.’
KatwijkPas
Om Haringrock op 8 en 9 juli te kunnen organiseren moet er dus geld bij. Ondernemer Ton Frissen heeft daarvoor de KatwijkPas bedacht. Een kortingskaart om te besteden bij lokale ondernemers én toegangskaart voor Haringrock. ‘Elk jaar besteden we in Katwijk 13 miljoen euro aan passen en bonnen, dat vliegt allemaal zo de gemeente uit.’ Voor 25 euro kunnen mensen een KatwijkPas kopen, naar Haringrock gaan en bij een van de 29 aangesloten ondernemers korting krijgen. Zo blijft het geld in de gemeente, redeneert Frissen.
‘Entree heffen voor Haringrock is makkelijk, maar dan gaat echt de ziel uit het evenement,’ zegt Frissen. Haringrock is en blijft een gratis festival, maar wel met een extra voorwaarde. Entree heffen sluit Frissen niet helemaal uit, ‘het is dan de laatste strohalm.’
De KatwijkPas moet gezien worden als meer dan een entreeticket voor Haringrock met wat korting bij lokale ondernemers.
‘Je hoeft niet naar Haringrock. Particulieren hebben het ook al moeilijk genoeg. Met deze pas kan je lokaal producten en diensten goedkoper krijgen, én je steunt lokale ondernemers.’ In het gesprek met Frissen spat het vertrouwen in de KatwijkPas er vanaf.
Die KatwijkPas is ook een stok achter de deur mocht de overheid onverhoopt coronamaatregelen herinvoeren. ‘Wat moet ik doen als de overheid ineens besluit tot een registratieplicht? Met de KatwijkPas zijn alle bezoekers geregistreerd, mocht dat nodig zijn.’ Corona is sowieso niet uit het hoofd verdwenen van Frissen. ‘Wie garandeert mij dat Haringrock door kan gaan? Niemand weet wat er gebeurt over drie maanden.’
Eén ding staat vast. Het organiseren van evenementen wordt lastiger, maar met genoeg creativiteit én de hulp van de inwoners en ondernemers moet het lukken.
