Dat Katwijk aan den Rijn 800 jaar bestaat willen de Oranjevereniging én RTV Katwijk niet ongemerkt voorbij laten gaan. Naast alle gewone feestelijkheden wordt er met speciale filmpjes op ludieke wijze aandacht geschonken aan het jubileum. Deze korte filmpjes zijn vanaf maandag 8 juli als één geheel te bewonderen bij RTV Katwijk.
Historische overzichten en dito films gaan gepaard met veel informatie waardoor de kern van de boodschap uit beeld dreigt te raken. Daarom beperken de makers van RTV Katwijk zich tot zes iconische highlights die elk in korte filmpjes worden uitgelicht: Kasteel ’t Sant, het Heerenschoolbos, de Hof van Catwyck, de Dorpskerk, molen de Geregtigheid en logement De Roskam. Ze waren er niet geweest als Katwijk aan den Rijn in het verleden niet de belangrijkste dorpskern was geweest. In de loop van de 19e eeuw haalde Katwijk aan Zee het rijndorp weliswaar in, maar toen waren de belangrijkste monumenten in Katwijk aan den Rijn al honderden jaren aanwezig.
In het jaar 1224 werd Katwijk voor ’t eerst officieel genoemd in een oorkonde van graaf Floris IV. Daarin staat om precies te zijn: Apud Rhenum Catwijck (bij de Rijn van Katwijk). Van oudsher is de plaats ook bekend onder de naam Beide Catwijcken en ’t Zandt. In hedendaags taalgebruik: Katwijk aan Zee en Katwijk Binnen plus een stuk land op een zandplaat. Dat laatste is nog te vinden bij het oude, witte tolhuis aan de Sandtlaan. Daar stond meer dan achthonderd jaar geleden een heus kasteel.
De tekst loopt verder onder de foto’s
Tour
TV-makers Jaap Arnoldus, Adri van Beelen en Ruud Minnee, onder meer bekend van het programma ‘Katwijk Centrael’, maken een tour langs de zes eerdergenoemde monumenten. Te beginnen bij kasteel ’t Sandt. Dit werd in 1180 gebouwd langs de Oude Rijn, die al vanaf het jaar 1000 zorgde voor welvaart in het gebied. Wie opdracht gaf tot de bouw van het kasteel is een mysterie. Wel is bekend dat er later recht werd gesproken door graaf Floris IV van Holland.
De programmamakers bezoeken ook de Dorpskerk, het gebedshuis dat in de 13e eeuw ontstond vanuit een leprozenkapel. Van Beelen en Minnee bestuderen het grafmonument dat daar te vinden is. Het praalgraf is gemaakt door de Vlaamse beeldhouwer Rombout Verhulst en is het pronkstuk op de grafkelder van de Heren van Catwyk. Een ongelooflijk mooi kunstwerk dat niet zou misstaan in het Rijksmuseum.
Molen
Uiteraard kan het programma niet om molen ‘De Geregtigheid’ heen. Het stenen bouwwerk uit 1740 werd voorafgegaan door een houten korenmolen. Die originele houten molen werd tijdens de 80-jarige oorlog samen met zo’n beetje het halve dorp verwoest. Later kwam er een nieuwe houten molen en in 1740 achtte men het beter om de molen van steen te maken. Dat ook die kwetsbaar was, bleek in de jaren zestig toen de kap en de wieken jammerlijk in vlammen opgingen. In de film beklimmen Van Beelen en Minnee getooid met veiligheidshelmen het bouwwerk, dat al eeuwen de skyline van Katwijk aan den Rijn domineert.
Er is ook aandacht voor mr. Frederik Hendrik van Wassenaer, die de Hof van Catwyck aan de oude Rijn heeft laten vergroten langs de kant van de weg. Hij verfraaide het gebouw ook vanbinnen. De makers van RTV Katwijk belichten een aantal aspecten zoals de vorstelijke trap die nu nog steeds aanwezig is. Frederik Hendrik haalde overigens ook de band met de Oranjes aan, zodat stadhouder Willem in 1750 Katwijk bezocht. Later, veel later transformeerde de Hof Van Catwyck tot het huidige verpleeghuis De Wilbert. Maar de oude elementen van het gebouw en de tuin zijn her en der nog volop te vinden.
Korte impressies
De tv-makers zijn zich ervan bewust dat ze niet compleet kunnen zijn. Er zijn andere monumenten in Katwijk aan den Rijn die ook aandacht verdienen, zoals de Joodse begraafplaats, de Koningshof, de rk-kerk Joannes de Doper, Huize Callao, etcetera. “Maar we hebben een selectie gemaakt”, zegt Adri van Beelen daarover. “Anders word je overstelpt met feiten, en dat is ook weer niet te bedoeling.”
Om de historische informatie aantrekkelijk en behapbaar te houden zijn de filmpjes kort en bondig. Daarin gaan Adri van Beelen en Ruud Minnee op stap door Katwijk Binnen en brengen zij de geschiedenis overzichtelijk en met de nodige humor in beeld. De filmpjes duren zo’n drie à vier minuten. Volgens de makers en hun opdrachtgever de Oranjevereniging mogen de filmpjes via alle sociale-mediakanalen vermenigvuldigd worden. “Het gaat erom dat ook jongeren op een snelle en prettige manier kennis kunnen maken met de rijke geschiedenis van Katwijk aan den Rijn”, vertelt maker Adri van Beelen. “Die bereik je niet met lange documentaires. We hopen de filmpjes straks terug te vinden op Youtube, Facebook, Instagram en TikTok.”
De primeur is uiteraard voor RTV Katwijk op maandag 8 juli, na het Katwijk NU-journaal om 12.00 uur.
